De terugvinding van Jezus

Kunstenaar: Matthys Voet

DONNET:

Dit schilderij is samen met ‘De Nederdaling van de heilige Geest’ de enige die bekend zijn van Matthys Voet.

Datering: tussen 1615 en 1620; zie datering van de gehele Rozenkransreeks

Stijl: barok

Materiaal: olieverf op paneel

Afmetingen: 221 x 164 cm. (bron: inventaris Sint-Paulus)

– 216 x 159 cm. (bron: BALaT KIK-IRPA, RKD)

Inventarisnr.:

SIRJACOBS, Inventaris, dl. I, Sint-Paulus-Info, nr. 70, 2006: p. 1805, nr. E5.

DONNET: PA.029.E0005

Locatie: noordbeuk die opgevat wordt als Mariakapel

MANNAERTS 2014: p. 109:

Terwijl hun zoon Jezus in de Tempel van Jeruzalem onderricht geeft te midden van de leraren, vinden Maria en Jozef Hem terug, aldus Lc. 2:42–50.

De twaalfjarige Jezus, argumenterend (met de rechterwijsvinger), hier gezeten op een sierlijke katheder onder een baldakijn, alludeert op de wijze koning(-rechter) Salomon.

Uitgedaagd door zijn vragen, zoeken de joodse Schriftgeleerden argumenten in de Bijbelse boeken en schriftrollen (het Oude Testament). Vlak vóór Jezus staat één te argumenteren, de rechterwijsvinger op de rechtstaande linkerduim houdend. Naast hem steekt een andere een boek met pseudo-Hebreeuwse tekst omhoog, terwijl hij een bril opzet en een ander boek raadpleegt. Ook de twee dwergen onderaan – een zwarte en vóór hem een blanke, getooid met sierlijke hoofdbanden – willen mee argumenteren. Het tweede deel van het verhaal, de eigenlijke terugvinding, komt minder in beeld. De jonge Maria kijkt duidelijk zorgelijk naar haar Kind, hiermee uiting gevend aan haar ‘verslagenheid’ (v. 48). Achter haar merkt men het oudere gelaat van Jozef, eveneens de blik gevestigd op Jezus. Opmerkelijk hoe Moeder en Kind qua kledijcoloriet haast met elkaar versmelten.

DONNET:

Vijfde schilderij in de reeks van de Vijftien Mysteries van de Rozenkrans, het laatste der Blijde Mysteries: Jezus ondervraagt de Schriftgeleerden. De rabbijnen in de tempel ondervragen en luisteren naar een jonge knaap (de twaalfjarige Jezus), die hen vanop de leraarstoel (een katheder onder een baldakijn) toespreekt, de rechterwijsvinger op hen gericht. Zij raadplegen zware boeken en folianten. Vlak voor Jezus staat een man te argumenteren, de rechterwijsvinger op de rechtstaande linkerduim houdend. Naast hem steekt een andere, met ontblote rechterschouder een boek met pseudo-Hebreeuwse tekst omhoog, terwijl nog een andere een bril opzet en een ander boek raadpleegt. Ook de twee dwergen onderaan rechts – een zwarte en voor hem een blanke, getooid met hoofdbanden, maken nadenkende gebaren met de handen. Twee schriftgeleerden links op de voorgrond richten hun blik naar iets buiten het kader. De ene legt zijn hand op de schouder van de andere. Achter hen gluurt een personage door een bril die laag op zijn neus staat. Rechts staat Maria, gehuld in dezelfde kleuren als haar verloren gewaande zoon: roze-rood in combinatie met blauw. Zij kijkt naar hem, achter haar merkt men het oudere gelaat van Jozef, die eveneens de blik gevestigd heeft op Jezus. Achteraan in de hoek uiterst links boven, staan twee figuren met bolle tulbanden toe te kijken. Iets onder het midden van het schilderij, in een doorkijkje tussen de groep schriftgeleerden enerzijds en de groep Jezus-Maria-Jozef anderzijds, duiken ook nog twee hoofden op, hun blikken kruisen, het linkse kijkt richting Jezus, het rechtse staart naar iets achter de groep schriftgeleerden.

Eenvoudig zwartgeschilderd kader met vergulde binnenrand.

RKD: Lucas 2:42-52

Aparte onderdelen van dit kunstwerk: /

Onderdeel van een groter geheel: Rozenkransreeks

Opdrachtgever:

Schenker:

Het vijfde schilderij in de Rozenkransreeks werd bekostigd door algemene bijdragen.

ROOSES 1906:

Volgens de lijst in het archief van de Sint-Pauluskerk (overgenomen door ROOSES, 1906: p. 10-11): schenker niet vermeld, 96 gulden.

JANSSENS 1971:

Gift van verschillende anonieme donateurs (“verscheyde Aelmoessen”) – kostprijs 96 gulden

Voorstudies:

Herkomst: /

Verdere geschiedenis:

Restauraties:

Tentoonstellingen:

A) Andere kunstwerken die dit kunstwerk hebben beïnvloed:

• Dit kunstwerk is geïnspireerd door:
• Dit kunstwerk is gekopieerd naar: / 

B) De invloed van dit kunstwerk op andere kunstwerken:

• Dit kunstwerk is in prent omgezet (door):
• Dit kunstwerk is inspirerend voor:
• Dit kunstwerk is gekopieerd (door):

OPGELET: indien u een andere taal gekozen hebt, zullen de titels van deze boeken en artikels helaas automatisch mee vertaald worden!
U kan zelf de bibliografie sorteren op jaartal of op auteur.

[docxpresso file=”https://spk.kunstgeschiedenis-kerken-antwerpen.be/wp-content/uploads/SP-12-50-Terugvinding.odt” comments=”true” SVG=”true”]