Bouwgeschiedenis

De in deze pagina opgenomen bibliografie verwijst naar volgende hoofdstukken van de uitgebreide beschrijving van deze kerk, te vinden op volgende pagina’s:

• https://topa.be/sint-pauluskerk/beschrijving/historische-context/
• https://topa.be/sint-pauluskerk/beschrijving/bouwgeschiedenis/

Literatuur:

• Eerste kerk

[Grondplan]

JANSSENS Aloïs, Sint-Pauluskerk te Antwerpen en haar kunstbezit, 1971: p. 13-15 [historische data].

STEENMEIJER Rutger en VAN DAMME Jan, Sint-Pauluskerk van Antwerpen in Periodiek informatieblad over de restauratiewerken en de archeologische opgravingen, aflevering nr. 2, Antwerpen, 9 september 1990: p. 1-4.

VEECKMAN Johan, Archeologisch onderzoek in Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr.49, 1991: p. 807-809.

VEECKMAN Johan, Archeologisch onderzoek in de Sint-Pauluskerk: een middeleeuws klooster komt terug tot leven in Sint-Paulus-Info, nr. 62, 1996: p. 1230-1243.

LICHTENBERG Lou, Voorganger van de Sint-Pauluskerk in Antwerpen teruggevonden. Speurtocht in de kerkvloer in Scarabee, nr. 20, 1996: p. 27-32.

SIRJACOBS Raymond, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Historische gids, 2^de herw. uitg., Boechout, 2001: p. 12.

MANNAERTS Rudi, Sint-Paulus. De Antwerpse dominicanenkerk, Antwerpen, 2014: p. 14-16.

Algemeen

BOGAERTS A.M., Het oude kerkportaal van Sint-Pauluskerk te Antwerpen (1252) in Sint-Paulus-Info, nr. 26, 1985: p. 252-261.

Wijdingsakte door Albertus Magnus (1276)

JANSSENS A., Dominicanen. 7 eeuwen Sint-Pauluskerk. 1276-1976 in Dominikaans Leven, Antwerpen, 1976: p. 72-75, 77.

BOGAERTS A.M., Van Heiligen en Sinten. Een goede vriend van Antwerpen in de 13^de eeuw: de Heilige Albertus Magnus in Antwerpsche Tydinghen, nr. 4, 1986: p. 73-77.

DE COO Jozef, Zevenhonderd jaar geleden in Sint-Paulus-Info, nr. 30, 1986: p. 344-347.

GEELEN Kris, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Wijdingsacte door Albertus Magnus (1276). Vertaling van het Latijn in het Nederlands, Frans en Engels (Zie Sint-Paulus-Info p. 1497) in Sint-Paulus-Info, nr. 69, 2001: p. 1718-1719.

• Exterieur

• Archeologisch onderzoek – Gebouw

VAN DAMME Jan, [Grondplan] in Sint-Paulus-Info, nr. 40, 1989: p. 599.

Diverse auteurs, Sint-Pauluskerk van Antwerpen in Periodiek informatieblad over de restauratiewerken en de archeologische opgravingen, aflevering nr. 1, Antwerpen, 1990: p. 1-4.

VEECKMAN Johan, Archeologisch onderzoek in Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr.49, 1991: p. 807-809.

VEECKMAN Johan, Verder graven naar het verleden van de Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr.63, 1996: p. 1286-1289.

Rutger STEENMEIJER en VAN DAMME Jan, Sint-Pauluskerk van Antwerpen in Periodiek informatieblad over de restauratiewerken en de archeologische opgravingen, aflevering nr. 2, Antwerpen, 1999: p. 1-4.

• Interieur algemeen

BOGAERTS A.M., Zoektocht naar de eerste Sint-Pauluskerk 1252-1550 in Sint-Paulus-Info, nr. 32, 1987: p. 401-403.

Hoofdaltaar

Koor: graf Jan I van de Werve en Wilgardis Alleyns

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 189.

Sacramentsaltaar

Maria-altaar

Altaar van Sint-Peterus Martelaar van Verona

St.-Dominicusaltaar (vóór doksaal), Graf Peter Bode (†1415) en Catelyne Bruyloch

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 186.

• -Joriskapel

Graf Jan Van de Werve

Graf Raymundus Van de Werve x Isabella Tuclant van den Noesinghers

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 189.

St.-Thomas van Aquino altaar

Graf Jan Bode (†1387 doodgeslagen in St.-Walburgiskerk aan hoofdaltaar

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 186.

St.-Antoniusaltaar

Wapenschilden van de familie Bacherer en Van Duffele, paneel

Graf Gillis Bachelers

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 186.

Graf Wouter Van Broecke

Graf Constantin Van Halmale († 1507) x Catharina Van den Werve (†1504)

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 187.

Graf Claes I Van de Werve († 1431) x Cataheryne van Wilre († 14xx)

GÉNARD Pierre , Verzameling der graf- en gedenkschriften van de provincie Antwerpen. Arrondissement Antwerpen, dl. 5, Antwerpen, 1873: p. 188.

• Kapel
• (tot 8.1.1479) St.- Augustinusaltaar

• Vanaf 8.1.1479) St.-Elooikapel van de Goudsmeden

GÉNARD Pierre , Notice sur la corporation des orfèvres d’Anvers in Annales de l’académie archéologie de Belgique, serie 4, dl. V, Antwerpen 1890: p. 32-35.

SCHLUGLEIT D., De Antwerpse goud- en zilversmeden in het corporatief stelsel (1332-1798), Wetteren, 1969: p. 25-26.

ASAERT G., Documenten voor de geschiedenis van de beeldhouwkunst te Antwerpen in de 15^de eeuw. Biografische gegevens in Jaarboek K.M.S.K.A., 1972: p. 70-71.

COLLEDGE Edmund, Caxton’s addition to the “Legenda sancti Augustini”, Leuven, 1984: p. 1-20.

Eerste klooster

Graf Gebrs. Peter en Nicolaas Van der Voirt (6.5.1477 onthoofd op Grote Markt)

Literatuur:

SIRJACOBS Raymond, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Historische gids, 2^de herw. uitg., Boechout, 2001: p. 12-15.

MANNAERTS Rudi, Sint-Paulus. De Antwerpse dominicanenkerk, Antwerpen, 2014: p. 17-29.

Algemene chronologie

125. LINNIG, Oud-Antwerpen. Kerken en kloosters, Antwerpen, 1925: p. 119-125.

PRIMS Floris, De grote lijnen van de geschiedenis van de Sint-Pauluskerk in Antwerpiensia, 22, 1952: p. 153-159.

JANSSENS Aloïs, Sint-Pauluskerk te Antwerpen en haar kunstbezit, 1971: p. 13-15 [historische data].

PERSOONS Guido, Chronologie van Sint. Paulus – Predikherenkerk te Antwerpen, Antwerpen, 1976.

JANSEN Jaak, Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen, Kanton Antwerpen V en VI, Brussel-Antwerpen, 1979: p. 94.

BOGAERTS A.M., Een zevenhonderdjarige reis. Voor toeristen en toerisme rondom de Sint-Pauluskerk te Antwerpen in Sint-Paulus-Info, nr. 13, 1983: p. 69-70.

SIRJACOBS Raymond, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Historische gids, 2^de herw. uitg., Boechout, 2001: /

MANNAERTS Rudi, Sint-Paulus. De Antwerpse dominicanenkerk, Antwerpen, 2014: p. 10-29.

Gotische kerk (1512-1634)

Begin 16^de eeuw

Beeldenstormen 1566 en herstel tot 1577

1577-1585: Calvinistisch bewind

CHRONOLOGISCH:

VISSCHERS P., Geschiedenis van St. Andrieskerk te Antwerpen, dl. 1, Antwerpen, 1853: p. 349-352.

PRIMS Floris, De gebouwen der preekheeren (23) in Antwerpiensia, 7, 1934: p. 205-210.

PRIMS Floris, Het stadhuis te Antwerpen, Antwerpen, 1941: p. 42.

1585-1639

VAN DAMME Jan, De bouw van de Sint-Pauluskerk na 1582 in Sint-Paulus-Info, nr. 56, 1993: p. 974-980.

VAN DER STOCK Jan, Antwerpen: verhaal van een metropool, 16de-17de eeuw: tentoonstelling, Antwerpen, Hessenhuis, 25 juni-10 oktober 1993: catalogus onder leiding van Jan Van der Stock, Gent, 1993: cat. nr. 166: Waterfeest op de Schelde voor Antwerpen: p. 313-314.

1624-1632: Nieuw koor

1639-1794

1679: Brand

1679 e.v.: Restauratie, baroktoren

1794-1799: Frans Revolutionair Bewind

BOGAERTS A.M., Cornelius Jozef Peltiers O.P. 1744-1821 laatste prior van het St.-Paulusklooster te Antwerpen (I) in Dominikaans Leven, 1969: p. 193-195.

BOGAERTS A.M., Cornelius Jozef Peltiers O.P. 1744-1821 laatste prior van het St.-Paulusklooster te Antwerpen (II) in Dominikaans Leven, 1969: p. 268-274.

BOGAERTS A.M., Cornelius Jozef Peltiers O.P. 1744-1821 laatste prior van het St.-Paulusklooster te Antwerpen (III) in Dominikaans Leven, 1969: p. 324-329.

BOGAERTS A.M., Cornelius Jozef Peltiers O.P. 1744-1821 laatste prior van het St.-Paulusklooster te Antwerpen (IV) in Dominikaans Leven, 1970: p. 12-16.

BOGAERTS A.M., Cornelius Jozef Peltiers O.P. 1744-1821 laatste prior van het St.-Paulusklooster te Antwerpen (V) in Dominikaans Leven, 1970: p. 64-69.

1799-1814: Consulaat en keizerrijk

19^de-20^ste eeuw

VAN DAMME Jan, Van kloosterkerk tot parochiekerk in Sint-Paulus-Info, nr. 50, 1991: p. 832-839.

Brand 1968

BAUDOUIN Frans, De brand van de Sint-Pauluskerk te Antwerpen in 1968 en de “goedbedoelde” evacuatie van de kunstwerken in Sint-Paulus-Info, nr. 29, 1986: p. 319-334.

Anoniem,  Uit het ‘dagboek’ van een kerkbewaarder. Relaas over de brandramp bij Sint-Paulus in 1968… en wat volgde! in Sint-Paulus-Info, nr. 36, 1988: p. 504-507.

Anoniem, Herdenking van de 20^ste verjaardag van de brand in Sint-Paulus-Info, nr. 37, 1988: p. 510-515.

Gustaaf CUYLITS, Volharden..ook in de Sint-Paulus Beroepsschool in Sint-Paulus-Info, nr. 36, 1988: p. 502-503.

Anoniem, [afbeelding ‘ Een kwart eeuw geleden brandde kerk en klooster] in Sint-Paulus-Info, nr. 56, 1993: p. 965.

Krantenartikels; o.a.:

VANDENBERGHE F.P., De brand van de Sint-Pauluskerk te Antwerpen in ?, plaats, jaar?: p. 125-127.

Anoniem, Brand in Sint-Pauluskerk in ?, 4 april 1968: p. 1, 17.

P.S., Frans Baudouin over de brand van Sint-Paulus. Kunstschatten moesten uit de kerk in (Stad en streek.) Gazet van Antwerpen, 2 augustus 1986: pagina?.

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (1). Help! De kerk brandt! in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (2).De eerste brand in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (3).De eerste brand in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (4).De eerste brand in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (5).De eerste brand in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

BRIELS Jo, Het ware verhaal van de St.-Paulusramp (6).De eerste brand in Gazet van Antwerpen, april 1988, pagina?

MARTENS Dirk, Beatniks en cafémeiden redden kunstschatten in Nieuwsblad, 3-4 april 1993: p. ?

HOSTEN Bert, Dertig jaar geleden werd Sint-Paulus door het vuur verminkt. Een nacht vol rampspoed en solidariteit in Sint-Paulus-Info, nr. 66, 1998, p. 1434-1437.

FLOOR Maaike, 1968: Buren redden kunst uit vuurzee Antwerpse Sint-Pauluskerk “Met een bijl van een soldaat hakte ik die Rubens uit de lijst”  in Gazet van Antwerpen, 5 en 6 september 2009: p. 4-5.

1. W., Vlammende discussie over brand Sint-Pauluskerk eindelijk geblust in Gazet van Antwerpen, 30 augustus 2012: p. ?

Na 1968

S.P., Onschatbare kerk takelt af. Sint-Paulus: ’t is om te wenen in (Stad en streek.) Gazet van Antwerpen, 6 september 1986: p. ?

JESPERS Rik, Red Sint-Paulus!! in Sint-Paulus-Info, nr. 28, 1986: p. 295.

Restauratie

Het dak (1987-1988)

[Afbeelding: het nieuwe dak na de brand van 1968] in Sint-Paulus-Info, nr. 34, 1987: p. 437.

 [Afbeelding: na de brand van 1968] in Sint-Paulus-Info, nr. 36, 1988: p. 485.

Voorgevel (1991-1993)

SIRJACOBS Raymond, Conservatie en restauratienieuws. Westergevel met hoofdingang in Sint-Paulus-Info, nr. 54, 1992: p. 918-920.

MARTENS Dirk, Blanke gevel voor St.-Pauluskerk. Restauratie van Antwerpens uitgebrande “tweede kerk” klaar in zomer van 1995, 23 augustus 1993: p. B1.

Interieur (1990-1993)

Sint-Pauluskerk moet tegen 1993 een pronkstuk zijn in Het Nieuwsblad?, jaar?, p. ?

SIRJACOBS Raymond, Restauratiewerken aan de toren beëindigd in Sint-Paulus-Info, nr. 2, 1982: p. 5.

1. D., Houtworm in ban van Pauluskerk in Het Nieuwsblad/De Standaard 18 april 1990: p. ?

Diverse auteurs, Conservatie en restauratienieuws. De interieur-restauratie in Sint-Paulus-Info, nr. 46, 1990: p. 736-741.

SIRJACOBS Raymond, Conservatie en restauratienieuws in Sint-Paulus-Info, nr. 45, 1990: p. 704-705.

Architectenbureau W. Steenmeijer en W. Vlaanderen, Voorwoord in Sint-Pauluskerk van Antwerpen Periodiek informatieblad over de restauratiewerken en de archeologische opgravingen, aflevering nr. 1, Antwerpen, 1990: p. 1-2.

H.F., Restaurateur Rutger Steenmeijer: “Wat weg is moet je niet terug verzinnen”. Antwerpse kerkinterieurs niet klaar tegen 1993 in (Stad en streek.) Gazet van Antwerpen, 15 februari 1991: p: 23.

SIRJACOBS Raymond, Conservatie en restauratienieuws. Restauratie biechtstoelen, orgel, interieur en ramen eindelijk begonnen!! in Sint-Paulus-Info, nr. 55, 1992: p. 942-944.

WELLENS Marc en STEENMEIJER Rutger, Overzicht restauratiedossier Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr. 57, 1993: p. 994-1005.

SIRJACOBS Raymond, Sint-Paulus haalt spitstechnologie in huis in Sint-Paulus-Info, nr. 57, 1993: p. 1023.

SIRJACOBS Raymond, Conservatie en restauratienieuws in Sint-Paulus-Info, nr. 56, 1993: p. 972-973.

WELLENS Marc en STEENMEIJER Rutger, Overzicht restauratiedossier Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr. 57, 1993: p. 994-1004.

SIRJACOBS Raymond, Redactioneel in Sint-Paulus-Info, nr. 59, 1994: p. 1099-1101.

STEENMEIJER Rutger, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Restauratie van het interieur in Sint-Paulus-Info, nr. 60, 1995: p. 1137-1140.

[Afbeelding restauratie van het interieur] in Sint-Paulus-Info, nr.  63, 1996: p. 1280.

Zijgevels + Bouw schatkamer (1994-1995)

[Afbeelding bovenaanzicht Sint-Paulus] Langzaam maar zeker vordert de restauratie. Foto Guido Coolens n.v. in Sint-Paulus-Info, nr. 58, 1994: p. 1033.

[Afbeelding Sint-Pauluskerk door R. Sirjacobs] in Sint-Paulus-Info, nr. 60, 1995: p. 1176.

[Afbeelding bovenaanzicht Sint-Pauluskerk door Guido Coolens] in Sint-Paulus-Info, nr. 60, 1995: p. 1129.

Opgravingen

VAN BALEN Johan., Opgravingen Sint-Paulus. Op zoek naar resten van dertiende-eeuwse kerk  en klooster in Gazet van Antwerpen, 1995: p. ?

MARTENS Dirk, Honderden skeletten onder vloer van Antwerpse Sint-Pauluskerk. Overblijfselen dertiende-eeuws dominikanenklooster gevonden bij vloerwerken in Het Nieuwsblad, 9 oktober 1995: p. 10.

Anoniem verslag van een bezoek met de vereniging Cornelis Floris in april 1996.

[Afbeelding Archeologie in Sint-Paulus] in Sint-Paulus-Info, nr. 62, 1996: p. 1225.

VEECKMAN Johan, Verder graven naar het verleden van de Sint-Pauluskerk in Sint-Paulus-Info, nr.63, 1996: p. 1286-1289.

DE CLERCK Bart, Graven in Antwerps verleden in Het Nieuwsblad 1996: p. ?

SCHEPENS Piet, Sint-Paulus geeft veel geheimen prijs. Verwarming zorgt voor boeiende vondsten in Gazet van Antwerpen, 28 maart 1996: p. 29.

VEECKMAN Johan, Sint-Pauluskerk in de archeologische schijnwerper in Kwintet, nr. 28, 1996: p. 28-29.

SIRJACOBS Raymond, Sint-Pauluskerk Antwerpen. Historische gids, 2^de herw. uitg., Boechout, 2001: p. 146-149.

1999: Officiële ingebruikname

VERMEULEN Bavo en VAN STAEYEN Arne, Kerken in luister hersteld. Sint-Pauluskerk officieel ingewijd en Sint-Andries 2000 verhuist schilderij in Gazet van Antwerpen, 21 mei 1999: p.?