Het tweede Glorievolle Mysterie
De Hemelvaart van Christus

Type kunstwerk: schilderij

Tweede Glorievolle Mysterie: De Hemelvaart van Christus, Artus Wolffort

Kunstenaar: toegeschreven aan Artus Wolffort; voorheen aan Aernout Vinckenborgh

JANSSENS 1971;

inventaris Sint-Paulus;

BALaT KIK-IRPA;

RKD; Aernout Vinckenborgh (1585-1620)

RKD: verworpen toeschrijving (zie: VLIEGHE 1977)

  • Artus Wolffort (1581-1641):

SIRJACOBS 2001

vermeldt dat het schilderij wordt toegeschreven aan Artus Wolffort door dr. Hans VLIEGHE, maar dat archiefonderzoek heeft uitgewezen dat Vinckenborgh het paneel schilderde.

MANNAERTS 2014: p. 121:

toegeschreven aan Artus Wolffort; voorheen aan Aernout Vinckenborgh.

 

Datering: tussen 1615 en 1620; zie datering van de gehele Rozenkransreeks

Stijl: barok

Materiaal: olieverf op paneel

Afmetingen: 220 x 162 cm. (bron: inventaris Sint-Paulus)

216 x 159 cm. (bron: BALaT KIK-IRPA)

215 x 160 cm. (bron: RKD)

Inventarisnr.:

SIRJACOBS, Inventaris, dl. I, Sint-Paulus-Info, nr. 70, 2006: p. 1806, nr. E12.

DONNET: PA.029.E012

Locatie: noordbeuk die opgevat wordt als Mariakapel

JANSSENS 1971:

Maria symboliseert hier, als bruid van de Allerheiligste, de Kerk die Christus als levend teken in zijn plaats op aarde achter liet. De twee jongelingen die uit de hemel neerdalen, doen dat om de apostelen bekend te maken dat Christus nu opgestegen is ten hemel: dit alles volgens de Acta Apostolorum, Hand. 1, 9-12.

SIRJACOBS 2001:

De figuur die zich in het midden van de kring der elf apostelen bevindt, is oud-testamentisch: hij omknelt het verbondsboek. De gespierde figuur die in de rechteronderhoek achterover tuimelt is Petrus.

MANNAERTS 2014: p. 121:

Christus stijgt ten hemel. Van de wolk die ‘Hem aan hun ogen onttrok’ (Hand. 1:9) wordt nuttig gebruik gemaakt om er Jezus op te laten plaatsnemen. Het hemelse licht dat Jezus omgeeft, staat voor de glans of ‘heerlijkheid’ van God, waar Jezus voortaan in deelt. Dit licht zet echter de apostelen op de achtergrond in de schaduw. Christus wordt – getrouw aan de Bijbeltekst (Hand. 1:10) – geflankeerd door ‘twee mannen in witte gewaden’. Hun gesticulaties brengen de tekst van Hand. 1:11 woordelijk in beeld, van links naar rechts. De man links duidt op ‘deze Jezus’; met de opgeheven rechterhand geeft de man rechts aan: ‘die van u is weggenomen naar de hemel’, terwijl zijn neerwaartse linkerhand de aankondiging suggereert: ‘zal op dezelfde wijze [naar de aarde] wederkeren’.

De leerlingen en Maria ‘staren Hem gespannen na’ (Hand. 1:10); sommigen verwonderd in aanbidding (Lc. 24:52), anderen vol verbazing. Petrus en Johannes, herkenbaar aan de traditionele fysionomie en kledijkleuren, nemen de voornaamste plaats in op de voorgrond.

Door hun opstelling in de benedenhoeken openen zij de ruitvormige compositie. Merkwaardig dragen deze beide apostelen, tegen de traditie in, wel sandalen.

DONNET:

Twaalfde schilderij in de reeks van de Vijftien Mysteries van de Rozenkrans, het tweede der Glorierijke Mysteries: De Hemelvaart van Christus. Een zegenende Christus, geflankeerd door twee aanbiddende engelen en gezeten op een wolk stijgt ten hemel. Maria en de elf apostelen kijken Hem na. Het gaat hier om een simultane voorstelling van het gehele Hemelvaart verhaal. Dat Christus zijn leerlingen heeft gezegend, merkt men aan de twee jonge apostelen, die de handen nog gekruist over de borst hebben gelegd. In het midden van de kring der elf apostelen bevindt zich een figuur die een boek omknelt. Een wolk werpt een schaduw op de achterste apostelen en onttrekt zo de hemelvarende Christus aan het oog van de discipelen, waarbij ook Maria vertegenwoordigd is. Twee jongelingen in witte gewaden, dalen uit de hemel. De twee figuren in de benedenhoeken openen de ruitvormige compositie.

Eenvoudig zwart geschilderd kader met vergulde binnenrand.

Aparte onderdelen van dit kunstwerk: /

Onderdeel van een groter geheel: Rozenkransreeks

Opdrachtgever:

Schenker:

Volgens de lijst in het archief van de Sint-Pauluskerk (overgenomen door ROOSES, 1906: p. 10-11): mynheer Colyn, 120 gulden.

JANSSENS 1971:

Geschonken door de heer Colijns – kostprijs 120 gulden.

Voorstudies:

Herkomst: /

Verdere geschiedenis:

Restauraties:

Tentoonstellingen:

A) Andere kunstwerken die dit kunstwerk hebben beïnvloed:

  • Dit kunstwerk is geïnspireerd door:
  • Dit kunstwerk is gekopieerd naar: / 

B) De invloed van dit kunstwerk op andere kunstwerken:

  • Dit kunstwerk is in prent omgezet (door):
  • Dit kunstwerk is inspirerend voor:
  • Dit kunstwerk is gekopieerd (door):

OPGELET: indien u een andere taal gekozen hebt, zullen de titels van deze boeken en artikels helaas automatisch mee vertaald worden!
U kan zelf de bibliografie sorteren op jaartal of op auteur.

@Jaar

@Auteur

Referentie

1765

 

Beschryvinge der bezonderste werken van de schilder-konste ende beeldhouwerye, nu ter tyd zynde in de kerken, kloosters, ende openbaere plaetsen der stad Antwerpen, in het licht gegeêven tot profijt der​​ Reyzers. Op nieuws overzien, verbetert ende vermeerdert, Antwerpen (drukker BERBIE Gerardus), 1765: p. 74.

Google-books

1910

DE WIT Jacobus, DE BOSSCHERE J.

De kerken van Antwerpen. Schilderijen, beeldhouwwerken, geschilderde glasramen, enz., in de XVIIIe eeuw beschreven door Jacobus de Wit. Met​​ aantekeningen door J. De Bosschere en grondplannen,​​ Antwerpen, 1910: p. 56.​​ 

​​ Verkeerd genoemd als Vinckenbooms

1971

JANSSENS Aloïs

Sint-Pauluskerk te Antwerpen en haar kunstbezit, Antwerpen, 1971: p. 106.

1972

ROBBROECKX Mark

De vijftien rozenkransschilderijen van de Sint-Pauluskerk te Antwerpen, Gent, 1972: p. 112-113.

1979

WUYTS Leo

Ons Heer Hemelvaart (Aernout Vinckenborgh). Uit de vijftien panelen van de Rozenkransmysteriën​​ in misboekje Sint-Pauluskerk, Antwerpen, 1979.​​ 

1984

WUYTS Leo

De​​ Hemelvaart​​ in​​ Sint-Paulus-Info, nr. 21, 1984: p. 166.

1993

SIRJACOBS Raymond

Antwerpen Sint-Pauluskerk. De Vijftien Mysteries van de Rozenkrans, Antwerpen, 1993: p. 48.

2001

SIRJACOBS Raymond

Sint-Pauluskerk Antwerpen. Historische gids, 2de​​ herw. uitg.,​​ Boechout, 2001: p. 50-51.

2004

SIRJACOBS Raymond

Antwerpen Sint-Pauluskerk. Rubens en de Mysteries van de Rozenkrans, Antwerpen, 2004: p. 74.

2006

VAN HOUT Nico

Schilderkunstige kanttekeningen bij de Rozenkransreeks in de Sint-Pauluskerk te​​ Antwerpen​​ in​​ Munuscula amicorum.​​ Contributions on Rubens and his Colleagues in Honour of VLIEGHE Hans, K. Van der Stighelen (ed.), 2006: p. 466-467.

2014

MANNAERTS Rudi

Sint-Paulus. De Antwerpse dominicanenkerk, Antwerpen, 2014: p. 120-121.

 

 

Translate »